हिंदी चित्रपट फुले हा 2025 मध्ये प्रदर्शित होणारा बहुचर्चित चित्रपट सध्या वादाच्या भोवऱ्यात सापडला आहे! अनंत महादेवन यांनी दिग्दर्शित केलेला हा चित्रपट महात्मा ज्योतिबा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांच्या जीवनावर आधारित आहे, पण त्याच्या रिलीजला ब्राह्मण समाजाच्या तीव्र विरोधामुळे ब्रेक लागला आहे. 11 एप्रिल 2025 रोजी प्रदर्शित होणारा हा चित्रपट आता दोन आठवड्यांसाठी पुढे ढकलण्यात आला आहे. मराठी चित्रपट फुले आणि त्यामागील वाद याबद्दल सध्या सर्वत्र चर्चा आहे. चला तर मग, जाणून घेऊया या वादामागचं खरं कारण आणि चित्रपटाच्या भवितव्याबद्दल!
हिंदी चित्रपट फुले: वादाचं मूळ काय?
हिंदी चित्रपट फुले हा ज्योतिबा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांच्या क्रांतिकारी कार्यावर आधारित आहे. या चित्रपटात प्रतीक गांधी आणि पत्रलेखा यांनी मुख्य भूमिका साकारल्या आहेत. चित्रपटात फुले दाम्पत्याने जातीभेद आणि सामाजिक विषमता यांच्याविरुद्ध केलेल्या लढ्याचं चित्रण आहे. पण चित्रपटाच्या ट्रेलरमध्ये काही दृश्यांवर ब्राह्मण समाजाने आक्षेप घेतला आहे. त्यांच्या मते, चित्रपटात ब्राह्मण समाजाला नकारात्मक पद्धतीने दाखवण्यात आलं आहे, ज्यामुळे जातीय तणाव वाढण्याची शक्यता आहे. विशेषतः एका दृश्यात सावित्रीबाई फुले यांच्यावर गोबर फेकण्याचा प्रसंग दाखवला आहे, ज्याला ब्राह्मण महासंघाने “ब्राह्मण समाजाची बदनामी” असं संबोधलं आहे. या आक्षेपांमुळे सेंट्रल बोर्ड ऑफ फिल्म सर्टिफिकेशन (CBFC) ने चित्रपटातील काही दृश्ये आणि संवाद काढण्यास सांगितले, ज्यामुळे चित्रपटाचा रिलीज पुढे ढकलण्यात आला.
ब्राह्मण समाजाचा विरोध: काय आहे त्यांचा दावा?
ब्राह्मण महासंघ आणि काही ब्राह्मण संघटनांनी चित्रपट फुले च्या रिलीजविरुद्ध तीव्र आक्षेप नोंदवला आहे. त्यांच्या मते, चित्रपटात ब्राह्मण समाजाला खलनायकासारखं दाखवण्यात आलं आहे, जे ऐतिहासिकदृष्ट्या चुकीचं आहे. ब्राह्मण महासंघाचे नेते आनंद दवे यांनी सांगितलं की, “चित्रपटातील काही दृश्ये ब्राह्मण समाजाला बदनाम करतात आणि जातीय वादाला चिथावणी देतात.” त्यांनी चित्रपटातील आपत्तिजनक दृश्ये हटवण्याची मागणी केली आहे. याशिवाय, काहींनी असंही म्हटलं आहे की, फुले दाम्पत्याच्या कार्याचं चित्रण करताना ब्राह्मण समाजाला टार्गेट करणं चुकीचं आहे, कारण महात्मा फुले यांनी सर्व समाजाच्या उन्नतीसाठी कार्य केलं होतं, फक्त ब्राह्मणविरोधी नव्हते. या मागणीमुळे चित्रपटाच्या रिलीजवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झालं आहे.
ब्राह्मण संघटनांचा विरोध चुकीचा का?
ब्राह्मण समाजाचा विरोध पूर्णपणे चुकीचा आणि दिशाभूल करणारा वाटतो. चित्रपटाचा उद्देश फुले दाम्पत्याच्या संघर्षाला आणि त्यांच्या क्रांतिकारी कार्याला उजागर करणं हा आहे, आणि त्यात ऐतिहासिक सत्य दाखवणं चुकीचं नाही. सावित्रीबाईंवर शेण फेकण्याचा प्रसंग हा खरा आहे, आणि तो दाखवणं म्हणजे इतिहासाला धक्का लावणं नाही, तर नव्या पिढीला त्यांच्या संघर्षाची जाणीव करून देणं आहे. ब्राह्मण समाजाच्या “चित्रपट आम्हाला बदनाम करतो” या दाव्याला ऐतिहासिक आधार नाही, कारण चित्रपटात जे दाखवलं आहे, ते 19व्या शतकातील सत्य आहे, आणि आजच्या ब्राह्मण समाजाला त्याच्याशी जोडणं चुकीचं आहे.
तसेच, चित्रपटाचा फोकस फुले दाम्पत्याच्या कार्यावर आहे, आणि त्यात ब्राह्मण समाजाच्या चांगुलपणाचा समावेश करणं अनावश्यक आहे. चित्रपटाची लांबी आणि त्याचा मुख्य संदेश यांचा विचार करता, सर्व काही दाखवणं शक्य नाही, आणि तसं करणं चित्रपटाच्या उद्देशाला धक्का पोहोचवेल. ब्राह्मण समाजाच्या आक्षेपांमुळे चित्रपटाचा रिलीज थांबवणं किंवा त्यातील दृश्ये काढणं हा योग्य मार्ग नाही. त्याऐवजी, ब्राह्मण समाजाने हे सत्य स्वीकारावं आणि चित्रपटाला पाठिंबा द्यावा, जेणेकरून फुले दाम्पत्याच्या कार्याचा संदेश सर्वांपर्यंत पोहोचेल.
चित्रपटाच्या बाजूने कोण?
चित्रपट फुले रिलीजच्या समर्थनार्थ अनेकांनी पुढाकार घेतला आहे. राष्ट्रवादी काँग्रेसचे नेते छगन भुजबळ यांनी या वादावर प्रतिक्रिया देताना सांगितलं की, “महात्मा फुले ब्राह्मणविरोधी नव्हते, त्यांनी सामाजिक समतेचा विचार मांडला. चित्रपटात सत्य दाखवणं चुकीचं नाही.” तसेच, डॉ. जितेंद्र आव्हाड यांनी X वर एका पोस्टमध्ये म्हटलं की, “चित्रपटात दाखवलेलं सत्य नाकारून इतिहास बदलता येणार नाही. जातीभेद आणि ब्राह्मणवादाच्या सत्याला नाकारणं मूर्खपणाचं आहे.” चित्रपटाच्या निर्मात्यांनीही असं स्पष्ट केलं आहे की, चित्रपटात कोणत्याही समाजाला बदनाम करण्याचा हेतू नाही, तर फुले दाम्पत्याच्या कार्याला आणि त्यांच्या संघर्षाला उजागर करण्याचा प्रयत्न आहे. पण तरीही CBFC ने चित्रपटातील काही संवाद आणि दृश्ये काढण्याचा निर्णय घेतला आहे.
चित्रपटाच्या रिलीजवर काय परिणाम झाला?
चित्रपट फुले चा रिलीज आता दोन आठवड्यांसाठी पुढे ढकलण्यात आला आहे. मूळ रिलीज डेट 11 एप्रिल 2025 होती, पण ब्राह्मण समाजाच्या आक्षेपांमुळे आणि CBFC च्या मागणीनुसार चित्रपटातील काही दृश्ये आणि संवाद काढण्यात येत आहेत. यामुळे चित्रपटाच्या कथानकात कितपत बदल होईल, हे पाहणं महत्त्वाचं ठरेल. काहींच्या मते, हा वाद चित्रपटाला जास्त प्रसिद्धी मिळवून देईल, तर काहींच्या मते, यामुळे चित्रपटाच्या मूळ संदेशाला धक्का पोहोचेल. चित्रपटाच्या प्रदर्शनाची नवी तारीख लवकरच जाहीर होण्याची शक्यता आहे, पण तोपर्यंत हा वाद काय वळण घेतो, हे पाहणं उत्सुकतेचं ठरेल.
चित्रपटाची कथा आणि त्याचा उद्देश काय?
चित्रपट फुले हा ज्योतिबा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांच्या जीवनावर आधारित आहे. या चित्रपटात फुले दाम्पत्याने 19व्या शतकात जातीभेद आणि सामाजिक विषमतेला दिलेला लढा दाखवण्यात आला आहे. त्यांनी मुलींसाठी पहिली शाळा सुरू करून शिक्षणाचा पाया रचला आणि अस्पृश्यांसाठीही शाळा उघडल्या. चित्रपटात त्यांच्या या क्रांतिकारी कार्याला केंद्रस्थान देण्यात आलं आहे. चित्रपटाचा उद्देश फुले दाम्पत्याच्या विचारांना आणि त्यांच्या सामाजिक सुधारणांना नव्या पिढीपर्यंत पोहोचवणं हा आहे. पण ब्राह्मण समाजाच्या आक्षेपांमुळे चित्रपटाचा मूळ संदेश कितपत प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचेल, हा प्रश्न आता उपस्थित झाला आहे.
या वादाचा चित्रपटसृष्टीवर काय परिणाम होईल?
हा वाद चित्रपटसृष्टीसाठी एक नवीन आव्हान ठरू शकतो. चित्रपटसृष्टीत अलीकडच्या काळात सामाजिक आणि राजकीय विषयांवर आधारित चित्रपटांची संख्या वाढत आहे, पण अशा वादांमुळे चित्रपट निर्मात्यांवर दबाव वाढण्याची शक्यता आहे. काहींच्या मते, अशा वादांमुळे चित्रपटांना प्रसिद्धी मिळते, पण त्याचवेळी चित्रपटाच्या मूळ संदेशाला धक्का पोहोचण्याची भीती असते. चित्रपट महात्मा फुले रिलीज वादामुळे भविष्यात अशा संवेदनशील विषयांवर चित्रपट बनवताना निर्माते अधिक सावध राहतील, असं काही तज्ज्ञांचं मत आहे.
हिंदी चित्रपट फुले हा फुले दाम्पत्याच्या क्रांतिकारी कार्याला उजागर करणारा एक महत्त्वाचा चित्रपट आहे, पण ब्राह्मण समाजाच्या विरोधामुळे त्याच्या रिलीजला उशीर झाला आहे. हा वाद चित्रपटाला प्रसिद्धी मिळवून देईल की त्याच्या मूळ संदेशाला धक्का पोहोचवेल, हे पाहणं महत्त्वाचं ठरेल.
