मुंबई: देशाच्या सर्वात थोर उद्योगपतींपैकी एक असलेल्या रतन टाटा यांच्या मृत्यूपत्राचा तपशील समोर आला आहे, आणि त्यामुळे सगळीकडे चर्चेला उधाण आलंय. ऑक्टोबर 2024 मध्ये वयाच्या 86 व्या वर्षी रतन टाटा यांनी या जगाचा निरोप घेतला. पण त्यांनी मागे ठेवलेली संपत्ती आणि त्याचं वाटप पाहून त्यांच्या दूरदृष्टीचं आणि माणुसकीचं पुन्हा एकदा कौतुक होतंय.
रतन टाटा यांची एकूण संपत्ती आहे तब्बल 3,800 कोटी रुपये. या संपत्तीचा मोठा हिस्सा त्यांनी दान करण्याचा निर्णय घेतला होता, पण त्यातही त्यांनी एक खास अट घातली आहे, जी ऐकून तुम्हालाही आश्चर्य वाटेल. या मृत्यूपत्राला कोणीही कोर्टात आव्हान देऊ शकणार नाही! होय, टाटा यांनी मृत्यूपत्रात ‘नो कंटेस्ट क्लॉज’ नावाची अट टाकली आहे. याचा अर्थ असा की, जर कोणी वारसदाराने या मृत्यूपत्राविरोधात कोर्टात धाव घेतली, तर त्याला मृत्यूपत्रातून मिळणारा सर्व हक्क आणि फायदा गमवावा लागेल. ही अट टाटा सन्सच्या शेअर्सच्या विक्रीवरही लागू आहे. आपली संपत्ती फक्त योग्य कारणासाठीच वापरली जावी, असा त्यांचा हट्ट होता, आणि ही अट त्याचं प्रतिबिंब आहे.
संपत्तीचं वाटप कसं झालं?
रतन टाटा यांनी त्यांच्या संपत्तीचं वाटपही अगदी हृदयस्पर्शी पद्धतीने केलं आहे. त्यांनी संपत्तीचा एक तृतीयांश हिस्सा आपल्या सावत्र बहिणी शिरीन जेजेभोय आणि डीना जेजेभोय यांना दिला. यात बँकेतील ठेवी, आर्थिक साधनं, घड्याळं, पेंटिंग्ज यांचा समावेश आहे, ज्याची किंमत जवळपास 800 कोटी रुपये आहे. दुसरा तृतीयांश हिस्सा त्यांनी टाटा ग्रुपचे माजी कर्मचारी आणि त्यांचे जवळचे मित्र मोहिनी एम. दत्ता यांना दिला. मोहिनी दत्ता यांच्याशी असलेलं त्यांचं नातं किती खास होतं, हे यावरून दिसतं.
याशिवाय, टाटा सन्सचे शेअर्स आणि इतर संपत्ती त्यांनी टाटा एंडोमेट फाऊंडेशन (RTEF) आणि टाटा एंडोमेंट ट्रस्ट (RTET) या स्वयंसेवी संस्थांना दान केली आहे. त्यांचे सख्खे भाऊ जिमी टाटा यांना जुहूमधील संपत्ती मिळाली, तर त्यांचे खास मित्र मेहली मिस्त्री यांच्यासाठी अलिबागची 6.16 कोटींची संपत्ती ठेवली गेली. प्रत्येकाच्या वाट्याला काहीतरी खास देऊन टाटा यांनी आपल्या जवळच्या माणसांची आठवण ठेवली.
एक माणूस आणि त्याची दूरदृष्टी
रतन टाटा यांचं हे मृत्यूपत्र म्हणजे फक्त संपत्तीचं वाटप नाही, तर त्यांच्या आयुष्यभराच्या मूल्यांचा आणि माणुसकीचा दस्तऐवज आहे. त्यांनी आपल्या मेहनतीने उभारलेली संपत्ती समाजासाठी आणि जवळच्या लोकांसाठी वापरली जावी, याची काळजी घेतली. ही अट आणि त्यांचं वाटप पाहून एकच गोष्ट मनात येते – रतन टाटा हे फक्त उद्योगपती नव्हते, तर एक अस्सल माणूस होते, ज्यांनी शेवटच्या श्वासापर्यंत आपल्या तत्त्वांशी प्रामाणिकपणा ठेवला.
आता या मृत्यूपत्रावरून अनेक चर्चा होतील, पण एक नक्की – रतन टाटा यांचं नाव आणि त्यांचा वारसा कायमच प्रेरणा देत राहील!
